Bij de laatste verkiezingen in 2017 zagen we ook een voorbeeld van groei in beter bestuur. Het verkiezingsproces kwam in gevaar en het was op een gegeven moment in het geheel niet zeker of er verkiezingen zouden plaatsvinden. Uiteindelijk is dat wel gebeurd. Tijdens de Table Talks ontving de voorzitter van het Hoofdstembureau, de heer Raymond ‘Pacheco’ Römer dan ook de Table Talk Award als een symbolische onderscheiding voor zijn bijzondere verdiensten op het vlak van governance op Curaçao.

b) Keuzes maken binnen financiële kaders

    Resultaatgericht

Ministeries en ambtenaren zijn meer resultaatgericht bezig. Men staat eerder stil bij de vraag: “Is wat we plannen ook wel wat er nodig is binnen onze maatschappij en voor de burger?” Het idee is om niet zomaar zaken van voorgaande jaren over te nemen, maar kritisch te kijken naar wat de huidige doelen zijn en wat er voor nodig is om deze te bereiken. Het maken van keuzes staat hierbij centraal; als overheid kunnen we niet alles en moeten we ons houden aan bepaalde (financiële) kaders.

Het moeten maken van keuzes leidt soms tot confrontaties en lastige situaties, maar gelukkig hebben we in ons staatsbestel een aantal checks & balances die dit proces ondersteunen. Het Cft vormt daarbij een stevige stok achter de deur. Dit heeft er mede toe geleid dat er vanuit de regering een “integraal en uitgebreid plan op tafel ligt, gericht op: (i) het op structurele wijze verbeteren van de openbare financiën van het Land Curaçao, (ii) het verbeteren van de procedures en het functioneren van het ambtenarenapparaat en (iii) verbetering van de economische sectoren” (gouverneur George-Wout, Algemeen Dagblad 12 september 2018).

c) Transparantie en accountability meer

    gemeengoed

    Rechtmatig, integer en deugdelijk

We zien dat in toenemende mate ambtenaren en andere prominenten die verdacht worden van bijvoorbeeld corruptie of machtsmisbruik zich voor het gerecht moeten verantwoorden. Dit gaat langzaam en je kunt er van alles over zeggen, maar het is een enorm sterk symbolisch signaal in ons groeiproces richting beter bestuur: transparantie en accountability worden langzaam meer gemeengoed.

De recente opzet van een Bureau Integriteit binnen de overheid versterkt dit proces. Dit bureau is onder andere belast met de implementatie van een gedragscode, trainingen integriteit, meldingen van integriteitsschendingen en het analyseren van risico’s binnen de overheid. Dit kan sterk bijdragen tot een gezondere overheids-organisatie.

Voor duurzame groei, voor een blijvende positieve verandering van ons bestuur is het cruciaal dat de juiste mensen op de juiste plek worden benoemd èn blijven zitten. Beter bestuur komt tot stand door structuren, processen, wetten, maar komt uiteindelijk tot stand door mensen. In de afgelopen acht jaar hebben negen ministeries meer dan 30 SG's (secretarissen-generaal) gehad. Momenteel is het merendeel nog steeds tijdelijk benoemd. Stabiliteit in de top van ons ambtenaren-apparaat zal sterk bijdragen aan een meer duurzame groei van ons bestuur.

'It takes two to tango, but dancing lessons too'

Groei in beter bestuur is een pittig en stroef proces. Gelukkig hebben we in Curaçao een systeem van checks & balances dat ons ondersteunt in dit groeiproces. Het Cft heeft hierin (net als andere staats- en adviesorganen) een belangrijke functie te vervullen en dat doet ze ook. Gelukkig maar, want er zijn genoeg landen in onze omgeving waar het wegvallen van deze checks & balances leiden tot de meest desastreuze gevolgen, zoals in Venezuela, om maar een voorbeeld te noemen.

Besturen binnen de bestaande financiële normen is belangrijk, maar tegelijk een deel van het verhaal. De huidige regering is op zoek naar een brede oplossing waarbij rekening wordt gehouden met financiële normen, maar tegelijk ook een duurzame oplossing wordt gezocht voor de ontwikkeling van Curaçao op de lange termijn. Men is ook op zoek naar ondersteuning om deze meer duurzame aanpak uit te voeren. Als autonoom land leren we en groeien we richting beter bestuur. Dat gaat met vallen en opstaan.

Prof. dr. Raymond Gradus, voorzitter van het Cft, verzorgde afgelopen juni een lezing op de UoC: 'Houdbare overheidsfinanciën - it takes two to tango, but dancing lessons too'. Met zijn presentatie onderstreepte hij de eigen verantwoordelijkheid van Curaçao en gaf tegelijk aan dat het een complex proces betreft waar beide partners (Cft en regering Curaçao) continue aan het leren zijn. Growth in governance, groei in beter bestuur komt niet vanzelf. Het is als leren dansen: oefenen, op tenen trappen, priemende blikken, ijzige stiltes en elkaar weer opzoeken. Maar het is vooral leren en steeds beter worden. Wel, meneer Gradus, over de tango kunt u ons nog wat bijbrengen, maar voor dansen bent u hier zeker aan het juiste adres. Ban Baila! <